ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητα)

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)

 

 

 

 

 

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας είναι μια πολύπλοκη νευροαναπτυξιακή διαταραχή που συχνά εκδηλώνεται  κατά την παιδική ηλικία (περίπου 7 ετών).

 

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα αυτής της κατάστασης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

• Υπερβολική ανησυχία
• Απροσεξία και παρορμητικότητα
• Αστάθεια διάθεσης
• Προβλήματα αντιμετώπισης του στρες, της κατάθλιψης ή του άγχους

 

    
Δεν πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση ή δυσκολία, αλλά αντανακλά έναν τρόπο λειτουργίας του ατόμου, που τείνει να χαρακτηρίζεται ως “μη φυσιολογικός”.  Υπάρχει διαχωρισμός, βάσει κριτηρίων, ανάμεσα στα παιδιά που τους αποδίδεται η διαταραχή και στα υπόλοιπα που απλώς παρουσιάζουν όμοια συμπτώματα. Η ΔΕΠ-Υ επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να φέρει εις πέρας τις απαιτήσεις της συγκεκριμένης ηλικίας, όπως αυτές που έχουν καθοριστεί από την πλειοψηφία των ψυχολόγων και των παιδιάτρων.

 

Στις ήπιες μορφές της, η “διαταραχή” υποχωρεί καθώς το παιδί μεγαλώνει και η συμπεριφορά του βελτιώνεται, φτάνοντας στο “φυσιολογικό” επίπεδο. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με τις σοβαρότερες μορφές της διαταραχής. Γενικά πρόκειται για έναν τρόπο λειτουργίας του ατόμου που έχει την τάση να εμμένει στο χρόνο.

 

Μελέτες που χρησιμοποίησαν νευροψυχολογικά τέστ, έχουν δείξει ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στον εγκέφαλο των ατόμων με ΔΕΠ-Υ και αυτών χωρίς. Συγκεκριμένα, τα άτομα με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα στη λειτουργία του πρόσθιου λοβού του εγκεφάλου, υπάρχει δηλαδή δυσλειτουργία κάποιων νευροδιαβιβαστών και αυτό ευθύνεται για την εμφάνιση της ΔΕΠ-Υ. Η ντοπαμίνη και η νοραδρεναλίνη φαίνεται να αναστέλλουν τη λειτουργία άλλων νευροδιαβιβαστικών συστημάτων και να εμποδίζουν την ωρίμανση και τη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών του πρόσθιου εγκεφάλου.

 

Να σημειωθεί πως ενώ όλοι μπορεί να παρουσιάσουν ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα σε κάποιο στάδιο της ζωής τους, η ΔΕΠ-Υ διαγιγνώσκεται όταν τα συμπτώματα είναι διαπερατά ή αρκετά ενοχλητικά και δημιουργούν συνεχή προβλήματα στην καθημερινή ζωή.

 

Η ΔΕΠ-Υ αποτελεί τη συχνότερη αποκλίνουσα συμπεριφορά σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα αγόρια φαίνεται να είναι πιο επιρρεπή στην εκδήλωση της ΔΕΠ-Υ σε σχέση με τα κορίτσια. Η διαφορά αυτή εκτιμάται πως εξαρτάται από το γεγονός ότι τα αγόρια παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο βαθμό ανάρμοστη διαγωγή ή αντικοινωνική συμπεριφορά σε σχέση με τα κορίτσια.

 

Αιτιολογία
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των επιστημόνων, η ΔΕΠ-Υ δεν είναι αποτέλεσμα ενός μεμονωμένου παράγοντα. Η κληρονομικότητα, η έκθεση σε τοξικούς παράγοντες και ο τραυματισμός του εγκεφάλου φαίνεται να αποτελούν τα σημαντικότερα αίτια, ενώ άλλα, όπως η διατροφή ή η κακή γονεϊκή μέριμνα, είναι ήσσονος σημασίας χωρίς αυτό να σημαίνει οτι θα εκδηλωθεί σίγουρα.

 

• Κληρονομικότητα

Σχετικές έρευνες έδειξαν ότι η κληρονομικότητα ευθύνεται για το 76% των περιπτώσεων.

 

• Τοξικοί παράγοντες (κάπνισμα και αλκοόλ κατά την κύηση)

Το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση συμπτωμάτων της ΔΕΠ-Υ. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν διπλάσια πιθανότητα από τα υπόλοιπα παιδιά να έχουν μητέρα η οποία κάπνιζε κατά τη διάρκεια της κύησης και 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν εκτεθεί προγεννητικά σε αλκοόλ.

 

• Άλλοι παράγοντες είναι η υπέρταση(τοξιναιμία ή προεκλαμψία), το επίπεδο της υγείας και η ηλικία της μητέρας.

      

 

Συμπτώματα:

• Ελλειμματική προσοχή (δυσκολία στη διατήρηση εστίασης και συγκέντρωσης)
• Παρορμητικότητα
• Υπερκινητικότητα (νευρικότητα, ακατάπαυστη ή πολύ γρήγορη ομιλία)
• Αφαιρετικότητα ή εύκολη απόσπαση προσοχής
• Κακή οργάνωση
• Δυσκολία στην εστίαση των λεπτομερειών 
• Εναλλαγές διάθεσης

 

 

Προβλήματα που συνδέονται με τη ΔΕΠ-Υ:

• Νοητική ανάπτυξη 
• Κινητική ανάπτυξη
• Λόγος – Ομιλία
•  Προσαρμοστικές ικανότητες
• Αίσθηση του χρόνου
•  Μαθησιακές δυσκολίες / Προβλήματα στο σχολείο
• Συναισθηματικές αντιδράσεις
• Σχέσεις με τους συνομηλίκους και προβλήματα συμπεριφοράς
• Προβλήματα στον ύπνο
• Πρόβλημα στην οδήγηση

 

 

Πως συνδέεται το ενδοκανναβινοειδές σύστημα;
Μια διαταραχή στο ενδοκανναβινοειδές  σύστημα μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην ΔΕΠ-Υ. Τα ενδοκανναβινοειδή βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας του σώματος. Έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διάθεση, την απόκτηση γνώσης, στα συστήματα ευχαρίστησης και επιβράβευσης, στον ύπνο και στο πεπτικό σύστημα. Εάν το ενδοκανναβινοειδές  σύστημα διαταραχθεί για κάποιο λόγο, μπορεί να προκαλέσει ένα πολύ ευρύ φάσμα πιθανών επιπτώσεων.

 

 

Όταν δεν έχουμε αρκετά κανναβινοειδή, η νευροδιαβίβαση μας είναι πολύ γρήγορη. Έτσι, αν έχεις μια έντονη δραστηριότητα στον εγκεφαλικό φλοιό, δηλαδή έναν σημαντικό αριθμό ιδεών, εννοιών, αισθητηριακών εισροών, τότε μπορεί να είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς.
Αν όμως επιβραδύνουμε αυτούς τους νευρο-παλμούς κατά λίγα νανοδευτερόλεπτα, τότε θα δώσουμε στον εγκεφαλικό φλοιό μια ευκαιρία για περισσότερη εστίαση και θα μπορέσει να επικεντρωθεί, λόγω του ότι οι νευρο-παρορμήσεις κινούνται πιο αργά, ενώ ταυτόχρονα θα έχουμε και λιγότερες κρίσεις νευρο-παρορμήσεων.

 

 

Μελετητές που έχουν χρησιμοποιήσει τα προϊόντα κάνναβης ως θεραπεία για την ΔΕΠ-Υ, διαπίστωσαν ότι βοήθησε στην ανακούφιση συμπτωμάτων, όπως η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα. Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ έχουν συχνά χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο. Η κανναβιδιόλη (CBD) αυξάνει την ντοπαμίνη, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των γνωστικών διαδικασιών όπως η μάθηση, η διάθεση, η μνήμη και η προσοχή. 

 

 

Το CBD αλληλεπιδρά με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα που υπάρχει σε κάθε ανθρώπινο σώμα. Οι υποδοχείς CB1 και CB2 διεγείρονται από την κανναβιδιόλη. Το σύστημα ενδοκανναβινοειδών είναι υπεύθυνο για την ρύθμιση κάθε σωματικής λειτουργίας. Είναι λογικό ότι όταν η φυσική CBD του σώματος είναι χαμηλή, θα υπάρξουν προβλήματα με ορισμένες από τις σωματικές μας λειτουργίες. Με την εισαγωγή της CBD (σε μορφή λαδιού ή οποιασδήποτε άλλης μορφής), ουσιαστικά “συμπληρώνετε” την παροχή CBD στο σώμα σας επιτυγχάνοντας την πλήρη και την σωστή λειτουργία.

 

**Όπως συμβαίνει με κάθε είδους εναλλακτική θεραπεία, εάν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε το CBD για την θεραπεία της ΔΕΠ-Υ είτε σε παιδί είτε σε ενήλικα, θα πρέπει να ενημερωθείτε σωστά και να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

 

Πηγές:

https://weedmaps.com/learn/cbd/cbd-oil-adhd
https://www.medicalnewstoday.com/articles/325599
https://www.healthline.com/health/adhd/cbd-oil-for-adhd
https://healthcareweekly.com/cbd-oil-adhd/
https://en.wikipedia.org/wiki/Attention_deficit_hyperactivity_disorder